Bu etkinliğin amacı, kamu alanı ve kamu malı kavramlarına ilişkin farkındalık kazandırmak, kamu malı eserleri bulabileceğiniz ortamları keşfetmeniz için yol göstermektir.

Etkinliği tamamlamak için lütfen verilen adımları izleyiniz:

Adım 1: Aşağıda verilen örnek olayı okuyunuz.

Kanada’lı sanatçı Jeff Hamada sahibi olduğu sanat okulunda bir proje yapmaya karar verir. “The Remake Project” olarak adlandırdığı bu projenin amacı, ünlü ressamların şaheserlerini öğrencileri ile tekrar canlandırıp fotoğraflamaktır. Proje hemen başlar ve fotoğraflar çekilir. Bir arşiv oluşturacak kadar fotoğraf çekildikten sonra Jeff Hamada bu fotoğraflarla ilgili bir kitap basmak ister. Ancak kitap basarak oluşturduğu ürünleri bütün toplumla paylaşacak olan Hamada’nın aklına bu eserlerin telif hakları ile ilgili bir sıkıntı yaşayıp yaşamayacağı gelir. Acaba bu eserlerin telif hakları var mıdır? Hamada, konuyla ilgili arkadaşlarına danışır. Arkadaşı Jim, bu eserlerin bir kamu malı olabileceğini söyler. Bu durumda Hamada’nın aklına kamu malı ne olduğu ve bir eserin kamu malı olması için ne koşullar gerekli olduğu soruları takılır. Siz de Jeff Hamada’nın içinde bulunduğu bu durum ve aklındaki sorular üzerinde düşününüz.

Adım 2: Yukarıdaki örnek olayı daha iyi anlamak için aşağıdaki videoyu izleyiniz. İzlerken bir malın kamu malı sayılması için gerekli olan koşulların neler olduğuna dikkat ediniz.

Adım 3: Aşağıdaki görsele tıklayarak siteyi inceleyiniz. (İngilizce olan siteyi incelerken, teknolojinin olanaklarından yararlanarak web sayfasını Türkçe’ye çevirebileceğinizi unutmayın! Bunu, Web sayfasını açtıktan sonra ters tıklayarak açılan menüde “Türkçe diline çevir” seçeneğini seçerek yapabilirsiniz.) Ne gibi kaynaklara ulaştınız? En çok hangi kaynaklar dikkatinizi çekti?

Adım 4: Aşağıdaki kamu mallarının yer aldığı siteleri görsellerinin üzerine tıklayıp açarak tek tek inceleyiniz. Ne gibi farklılıklar görüyorsunuz?

Adım 5: Aşağıdaki görselin üzerine tıklayarak “kamu malı alan adı araçları”nın nasıl kullanıldığını inceleyiniz. Hangi işaretlerin kamu malı olarak nitelendirildiği ve ne anlama geldiği üzerinde düşününüz.

Adım 6: Türkiye’de kamu malı kavramının kullanımına ilişkin Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu’nun (FSEK) 27. maddesini okuyunuz. Türkiye’de kamu malına yönelik yurt dışındaki benzer bir anlayış geliştirmek için ne yapılabilir? Bu konudaki düşüncelerinizi Modül 4 Etkinlik 1 Tartışma Alanında paylaşınız.

Adım 7: Linkteki The Remake Project’i inceleyiniz. Etkinlik başındaki örnek olayı aklınızda bulundurarak sorular hakkında düşününüz. Projede kullanılan eserler kamu malı mıdır? Bu eserlerin kamu malı olması için belli bir süre geçmesi gerekli midir? Sizce proje sahibi Jeff Hamada ünlü ressamların resimlerini kullanarak telif hakları yasasını ihlal etmiş midir? Düşüncelerinizi Modül 4 Etkinlik 1 Tartışma Alanında paylaşarak, tartışınız.

Adım 8: Okuduklarınız, izledikleriniz size kamu malı kavramına yönelik ne hissettirdi? Kamu malı kavramına bakış açınız ne, duruma nasıl bakıyorsunuz? Lütfen bu modülün Modül 4 Etkinlik 1 Tartışma Alanında bu soruları yanıtlayıp, alanda yapılan diğer paylaşımları okuyunuz. Katıldığınız ve katılmadığınız paylaşımları belirterek, neden katıldığınızı ya da neden katılmadığınızı açıklayınız.

Etkinlikleri tamamladıktan sonra Ek Kaynakları incelemeyi seçebilir ya da ekranınızın sağ alt kısmındaki Sonraki butonunu tıklayarak Modül 4 Etkinlik 2 sayfasına erişebilirsiniz.

Modül 4 Etkinlik 1: Ek Kaynaklar

Ek kaynak 1:

Kamu malı hakkında daha fazla bilgi edinmek için James Boyle tarafından kaleme alınan The Public Domain ve James Boyle ve Jennifer Jenkins tarafından kaleme alınan ücretsiz bir ders kitabı olan Open Intellectual Property Case kitabını ücretsiz indirip okuyabilirsiniz. (Kitaplar İngilizce dilindedir, Türkçeye çeviri konusunda Google Çeviri’yi kullanabilirsiniz.)

Ek kaynak 2:

Konuyla ilgili bakış açınızı geliştirmek için, The Billion Dollar Code filmini izleyebilirsiniz. İzlerken kamu malı ve telif hakları üzerine düşününüz.